Tavus bin Keysan Yemani (Rh.a.)

Tabiinin önde gelen imamlarındandır. Sahabeden elli kişi ile görüştü. (bk. İbn Kesir, El Bidaye Ve’n-Nihaye, Çağrı Yayınları 9. Cilt, 389. Sh.)

Bunlardan bazıları: Hz. Aişe, Abdullah İbn Ömer, Abdullah İbn Amr, Ebu Hureyre’dir. Kıraat ilmini de İbn Abbas’dan talim ettiği rivayet edilir. Aslen Yemenli’dir. Tavus bin Keysan veya Ebu Abdurrahmani’l-Yemani olarak da bilinir. Kırk sene yatsı abdesti ile sabah namazını kıldığı rivayet edilir.

Haricilerden birisi, Tavus’tan bir şey istedi. Tavus, onu kovdu. Adam, ona: “Ey Abdurrahman’ın babası, ben senin kardeşinim.” deyince Tavus, ona şu karşılığı verdi: “Bütün insanlar dururken sadece sen mi benim kardeşim oluyorsun?” (İbn Kesir, El Bidaye Ve’n-Nihaye, Çağrı Yayınları 9. Cilt, 385. Sh.)

İmam Ahmed bin Hanbel, Tavus’un şöyle dediğini rivayet etmiştir: “Ölüler, mezarlarında açlıkla imtihan edilirler. İmtihan edildikleri günlerde yakınlarının kendileri için hayrat yaparak yemek vermelerini çok arzularlar.” (İbn Kesir, El Bidaye Ve’n-Nihaye, Çağrı Yayınları 9. Cilt, 395. Sh.)

Ölü için söylenecek en güzel söz nedir? diye sordular. Tavus: “İstiğfardır.” dedi. (Taberani) (İbn Kesir, El Bidaye Ve’n-Nihaye, Çağrı Yayınları 9. Cilt, 385. Sh.) (Ebu Nuaym- Hilye- İstigfar 4/14- 494. Sh.)

Hişam bin Abdulmelik’in huzuruna girdiği zaman ona sadece “Es-selamu aleyke ya Hişam” dedi. Ve pabuçlarını çıkarıp oturdu. Hişam bu harekete çok kızdı ve öldürülmesini emredecekti ki, bir anda öfkesini yenerek şöyle dedi:

-Tavus! Niçin böyle yaptın? Tavus:

-Ne yaptım, dedi. Hişam’ın öfkesi tekrar arttı ve:

-Ayakkabılarını karşımda çıkardın, elimi öpmedin, Hilafet selamı vermedin, unvanlarımı saymadın, sadece ismimi söyledin.

Müsaade almadan oturdun ve “Hişam nasılsın?” diyerek saygısızlık ettin, daha ne yapacaktın? dedi.

Tavus şu cevabı verdi:

-Pabuçlarımı günde beş defa Allah’ın huzurunda çıkarıyorum.

Herkesin hilafetinden memnun olmadığını gördüm, onun için hilafet selamı vermedim. Oturmamın sebebi; Hz. Ali’nin, “Kendisi oturduğu halde yanındakileri ayakta tutan kimsenin cehennemlik olduğunu” haber vermiş olmasıdır, dedi. Bunun üzerine Hişam:

-Beni irşad eyle, dedi. Tavus ona şöyle dedi:

-Halkına karşı adaletli ol, adam kayırma, mütevazi ol.

Ebu Abdullah eş-Şami dedi ki:

Tavus’a gittim, içeri girmek için izin istedim.

Kapıya oğlu çıktı, fakat oğlu çok yaşlı idi.

Ona dedim ki:

-Sen Tavus musun?

-Hayır, ben onun oğluyum.

-Sen onun oğluysan demek ki ihtiyar baban bunamıştır.

Şöyle cevab verdi:

-Alim adam bunamaz. (İbn Kesir, El Bidaye Ve’n-Nihaye, Çağrı Yayınları 9. Cilt, 388. Sh.)

(Bir Şahıs Bir Olay isimli kitaptan)
Abdullah Öztürk